Vanaf mijn 18de wilde ik een bril voor de gein kopen. Niet omdat ik het nodig had, maar omdat ik het leuk vond. Vele jaren viel ik ook vooral op jongens met bril. Ik vond het zo aantrekkelijk! Natuurlijk moest het wel een beetje leuke, trendy bril zijn. Wellicht heb ik me op de verkeerde ‘soort’ jongen gericht, want het is nooit iets geworden. Ook niet met een jongen zonder bril trouwens! Of ik voor mezelf ooit zo’n nep-bril heb gekocht? Nope! Totdat het menens werd: ik kon niet meer zo scherp lezen. Maar misschien kon ik mijn ogen wel trainen, zodat mijn ogen weer sterker werden? Of gewoon zolang mogelijk uitstellen, misschien went het wel. Sommige mensen maakt het niet uit en kopen bij de eerste verschijnselen al een leesbril. Maar wat nou als je het niet ziet zitten?
Misschien de persoonlijke omstandigheden?
Ik kreeg de eerste signalen bij het voor mij rampzalige bericht dat mijn moeder alvleeskanker had in december 2016. Mijn relatie met mijn moeder was destructief en gaf me een onveilig gevoel. Dit is een worsteling geweest sinds mijn pubertijd. Ik had daardoor ook veel afstand van haar genomen om mezelf te redden. Maar toen dit nieuws mijn broer, mijn vader en mij ter ore kwam, was het binnen een dag een geheel ander verhaal. Ik ging zeer intensief met mijn moeder het medische traject in en deed er alles aan om er nog wat van te maken.
Het leek of adrenaline maandenlang in mijn lijf actief is geweest en ik regelde alles wat mogelijk was. Met de thuiszorg voor mijn vader, met de verschillende ziekenhuizen, met de ambulance, met de casemanager, met de huisarts, met de huisarts in opleiding, de chirurg en vele verplegers. Ik probeerde alles aan elkaar te knopen en reed van hot naar her. Daarbij was ik er natuurlijk voor mijn vader en hield ik vrienden en collega’s op de hoogte. Met mijn broer stemde ik ook zoveel mogelijk af en probeerde ik zoveel mogelijk dingen samen met hem te doen in dit hele traject. Maar het was een wereld vol angst, verdriet en frustratie. Je snapt wel dat ik enorm veel energie heb gebruikt. Ik was dan ook enkele kilo’s afgevallen.
Dus tja, dat het effect had op mijn ogen, vond ik niet zo raar…. En daarbij dacht ik niet aan een leesbril kopen!
Lettertjes op verpakkingen worden steeds kleiner!
Je vermogen om te zien is alsof je een nacht niet geslapen hebt. Weet je wel, je ziet gewoon niet scherp. Het deed me ook wel wat denken aan mijn studententijd als ik weer eens teveel had gedronken. Dan zie je de volgende dag ook niet meer zo scherp!
Je probeert wat uit en komt erachter dat je wat scherper ziet als je dat boek of tijdschrift of die krant of je mobiele telefoon een stukje verderaf van je houdt. Dan gaat het eigenlijk best wel… Of achter je beeldscherm.. Even op 110% zetten… Zo, dat ziet er prima uit. Bovendien dacht ik: “Als ik weer een beetje tot rust kan komen dan zullen mijn ogen ook weer blij worden en zullen ze me weer een scherper blikveld geven.” Maar het was toch wel heel vervelend als je denkt dat de lettertjes op de verpakkingen van producten in de supermarkt steeds kleiner worden! En nee… ik dacht niet aan een leesbril kopen. Of beter gezegd: ik wilde niet denken aan een leesbril kopen!
Kan je je ogen trainen?
Ik wilde er toch niet aan toegeven dat een simpel brilletje me zou kunnen helpen. Nee, eerst zelf oplossen en dan pas eens nadenken over het kopen van een leesbril. Dus zoeken op Google om te kijken of je je ogen kan trainen. Er waren enkele sites die je aardig wat hoop geven door allerlei trainingstechnieken aan te bieden. Ik kwam de Batesmethode tegen, één van de bekendste methodes om ervoor te zorgen dat je prima kan lezen zonder bril. Het gaat er hierbij vooral om dat je je ogen leert ontspannen. Kijk, dacht ik, toch weer die stress! Stress waar ik middenin zat! Ik zag er best wel wat logica in, maar het vraagt wel om doorzettingsvermogen. Vervolgens zoek ik weer uit of dat wel waar is wat die site beschrijft. De benamingen van de technieken vind ik ook wel enigszins zweverig: palmeren, zonnen en zwaaien.
Anatomie van het oog
Ik ben me wat meer gaan verdiepen in de anatomie van het oog. We kunnen in de verte kijken en dichtbij kijken doordat de ooglens van sterkte verandert door het boller en platter worden ervan. Dit gebeurt met spiertjes: accomodatiespiertjes die met ophangvezels aan de lens verbonden zijn. Als we in de verte kijken, is de lens plat, als we een boek of iets degelijks lezen, is de lens boller. Dit mechanisme heet ‘accomodatie’. De lens wordt naarmate je ouder wordt minder flexibel, vandaar dat een bril je helpt bij het lezen.
Dus als je leest wat palmeren, zonnen en zwaaien inhoudt, dan zou dat best tot ontspanning van de ogen kunnen leiden, maar niet tot verbetering van de lens en ook niet tot verbetering van de spiertjes. De meningen zijn hierover verdeeld en je leest persoonlijke meningen van mensen die er baat bij hebben. Oogartsen zijn het allemaal met elkaar eens: je kan je zicht niet verbeteren zonder een bril. Mocht je er toch zin in hebben en echt niet aan een bril toe willen geven, ik zou zeggen, probeer de Bates-methode uit en laat het me weten wat je ervaringen zijn!
Versnelt een bril het proces niet?
Vanaf ongeveer je 40-45ste jaar vertonen de eerste verschijnselen zich: presbyopie, zo heet dat. Dat is wat hierboven staat uitgelegd: je ooglens wordt minder flexibel, doordat de lens ook dikker wordt. Sommigen denken, net als ik dacht, dat een bril je ogen alleen maar sneller achteruit doen gaan. Maar dat is niet zo. Het proberen scherp te stellen met je ogen, kost heel veel moeite waardoor je jezelf alleen maar meer ‘pijn’ aandoet: oogpijn en hoofdpijn. Het beeld wat je oog zou moeten zien, lukt het oog gewoon niet meer.
Ik zal hier niet teveel op ingaan, maar wellicht helpt de afbeelding hiernaast bij. Zoals je ziet gaat het erom dat de lichtstralen van het beeld goed terecht komen op je netvlies. Als dat niet gebeurt, zie je niet scherp.
Normaal werkt het oog als op de rechtertekening waar het om lezen gaat. De linktertekening is hoe een oog werkt voor veraf zien (bron: Oogartsen.nl)
Linker tekening:
de lichtstralen, afkomstig van veraf, vallen normaliter precies op het netvlies
Rechter tekening:
de lichtstralen, afkomstig van dichtbij (lezen), vallen precies op het netvlies doordat de lens boller wordt, ofwel accommodeert
Een bril doet dus niets meer dan ervoor zorgen dat het beeld goed op je netvlies terecht komt. Het versnelt het proces niet. Als je je leesbril dan afzet, lijkt het alsof je veel slechter ziet dan eerst, maar het contrast tussen wat je ogen zonder bril en met bril zien. Het enige wat je brillenglazen doen is deze afwijking corrigeren, zodat het licht op de juiste plek binnen valt. Zo kan je met de juiste sterkte brillenglazen weer perfect zien.
Brilletje kopen bij de Etos of toch maar bij de opticien?
Ik heb het ongeveer 2,5 jaar volgehouden na de eerste verschijnselen die ik oploste door de letters groter te maken op mijn telefoon en door maar niet meer te willen lezen wat op de achterkant van een verpakking stond: “Lukt toch niet.” Maar langzaam maar zeker krijgen anderen het ook door. “Armen zijn te kort, hè?” Het wordt heel lastig als je geen boek of tijdschrift kan lezen. Dan kom je er eigenlijk niet meer omheen: een leesbril kopen!
Hoppekee, maar de Etos drogisterij. Brilletje €2,99 of €3,99. Even kijken voor een beetje leuk brilletje, naar de kassa en dan thuis opzetten. Wauw, hahahah, wat een mega-verschil!! Ik kon alles gewoon weer normaal lezen, zoals ik het gewend was! Pffff, heerlijk. Maar ook wel confronterend, want het is gewoon weer een nieuwe fase in je leven. En die fase is niet de leukste, want het heeft met ouderdom te maken. Nou jaaaaa! Echt, niet leuk! Maar ja, er zit niets anders op dan toe te geven als je er geen last van wil hebben.
Ik vroeg me wel af of zo’n goedkoop brilletje geen schade kan aanrichten aan je ogen. Gelukkig is dat antwoord ‘nee’! Alleen als je de leesbril het grootste deel van de dag gebruikt, omdat je bijvoorbeeld voor je werk heel veel achter je computer zit, dan is het toch wel beter om naar de opticien te gaan en daar een aangemeten bril te kopen. Beide ogen worden gemeten, waarbij de sterkte van je brilglazen precies passen bij je ogen. Ook wordt ervoor gezorgd dat de afstand van het brilglas bij ieder oog ook even ver is. Dat is bij zo’n goedkoop brilletje die in massaproductie worden gemaakt, niet het geval. Dit kan wel zorgen voor vermoeide ogen.
Multifocaal of niet?
Na 1,5 jaar met een goedkoop brilletje te kunnen lezen, ben ik toch maar naar de opticien gegaan. In die 1,5 jaar had ik zelfs 3 brilletjes in huis! Op iedere plek waar ik vaak zat, lag er eentje. Zo kon ik er nooit naast grijpen. Maar ik wilde een bril die ik bijna altijd op kon houden. Ik vergat ‘m namelijk vaak mee te nemen naar de supermarkt.
De eerste ronde…
Het regelen en kopen van een leesbril bij de opticien werd vergoed door mijn werk en door mijn verzekering. Nu eerst welke opticien? Ik ben langs 3 opticiens geweest, waarvan de eerste de wat luxere was waar ik geen leuk montuur kon vinden. De tweede was de goedkoopste en wel Specsavers. Maarre… klantvriendelijkheid vond ik beneden peil. En de derde werd Hans Anders. En daar bleef ik hangen.
Je moet verschillende oogmetingen doen, maar het meten bij mij was niet makkelijk. Ik heb namelijk nog maar 1,5 oog door een zwaar ongeluk als kind. Ik moest daarom nog een keer terugkomen bij een ervaren opticien die mijn ogen goed kon meten om vervolgens een leuk montuurtje uit te zoeken. Het werd een computerschermbril. Dit hield in dat ik tussen 30 cm en 6 meter afstand scherp zou kunnen zien. Dus in huis zou ik ‘m nooit af hoeven. Prima! Dan kan ik ‘m ook niet vergeten of kwijtraken!
Na ongeveer 2 weken kon ik ‘m ophalen. Helemaal blij! Lekker achter mijn computer werken. Maar al gauw merkte ik dat ik helemaal niet lekker ermee kon lezen. Noch op mijn scherm, noch als ik een geprint documentje op mijn bureau wilde lezen… Een beetje mijn bril omhoog zetten, wel 12 keer per uur, dan ging het net.
Na een week of 3 ben ik terug naar Hans Anders gegaan. “Zo’n bril werkt ook helemaal niet goed”, zei de medewerkster. Uuuuuh, deze was wel door jullie geadviseerd! Maar goed, ze deed een ander advies: een bril waarmee je tot 2 meter afstand kon kijken. Dat scheelde een boel in de bolling van de glazen en het slijpen ervan, waardoor je alles scherp zou kunnen zien. Ok, prima, dan neem de bril maar weer in en pas de brillenglazen maar aan. Het viel allemaal binnen de garantie, dus daar hoefde ik me geen zorgen over te maken.
De tweede ronde…
Na 10 dagen kon ik de bril al ophalen. Helemaal blij! Ik naar huis en lekker weer uitproberen. Wel beter, maar toch wennen. Ik heb het een paar weken geprobeerd, maar het scherp zien op mijn beeldscherm of documenten was nog steeds geen succes. Dus na een week of 3-4 ging ik weer terug naar Hans Anders. Ik kreeg toen van weer een andere medewerker een lesje over hoe je zo’n bril moest gebruiken… Je moet je hoofd niet buigen als je iets wil lezen op je bureau, maar rechtop houden en je ogen naar beneden richten. Ok, ja, ik snap ‘m, maar ik had het gevoel dat dat niet gaat lukken. “Probeer het 2 weken, anders kom je weer terug en dan maken we een normale leesbril ervan…”
De derde ronde…
Dus ik weer terug naar huis en oefenen. Pffff, dat is echt niets. Dat werkt gewoon niet. Mijn ogen kunnen dat ook niet samen, omdat het ene oog beschadigd is in zenuw en spiertjes. Dus dat werd ‘m niet. Ik dus weer mijn Etos-brilletje en zo’n 5-6 weken later ben ik weer naar Hans Anders gegaan. Weer een andere medewerker. “Ik zie het al, hij is niet goed geslepen en de brilleglazen zijn best klein om ze zo te slijpen dat je goed kan zien. Ik zou een andere montuur kiezen, want alleen een leesbril wordt heel erg onhandig voor het lezen op je computer en daarnaast documenten of boeken. Laten we ook je ogen nog een keer helemaal nameten.:”
De vierde ronde…
Ok, prima, nieuwe metingen, nieuwe montuur. Deze keer met neusvleugeltjes, want omdat mijn ogen niet meer hetzelfde zitten in de oogkassen, raken mijn wimpers van mijn goeie oog de brilleglazen, waardoor ik om de haverklap vuile glazen heb. Na een half uurtje tussen allerlei monturen gekozen te hebben, heb ik mijn keuze gemaakt. Na weer zo’n 10 dagen heb ik de bril opgehaald en ik gebruik ‘m nu een paar dagen. En ik moet zeggen: beter dan die anderen. Maar wennen is het wel. Ik ben benieuwd of ik mijn weg in multifocaal ga vinden met mijn ogen. Want dat is multifocaal: brilleglazen voor verschillende afstanden. Anders heet het gewoon een leesbril.
En zo is mijn verhaal over het kopen van een leesbril gestart: van geintje naar de realiteit van het leven….
Ik ben heel erg benieuwd hoe dit bij jou is gegaan en hoe jij jouw leesbril ervaart als je er eentje hebt! Laat het me weten!