Het is alweer iets langer dan 3 maanden geleden dat het vreselijke nieuws ons ter ore kwam. Het was 6 juli 2021… Ik was gewoon wat aan het zappen op televisie. Niets bijzonders…. tot ik in één keer de naam Peter R. de Vries zag staan met zijn foto. Foute boel. Dat was niet moeilijk om dat te bedenken.
Die dag, 6 juli, is ook de verjaardag van de Dalai Lama. “Wat heeft hij er nu weer mee te maken?”, zou je denken. Nou, hij is een man die alleen maar gerechtigheid wil voor zijn land en zijn mensen. En gerechtigheid, dat wilde Peter R. de Vries ook: gerechtigheid voor Nederland, vooral voor de mensen die slachtoffer waren, omdat een familielid was vermoord. Peter pakte de zaak op, daar waar politie, rechters, forensisch onderzoekers het hadden laten vallen. Hij wist echter haarscherp fouten boven water te halen. Hij ging door met graven op plekken waar al die andere deskundigen niet goed genoeg hadden gezocht. En vaak met succes…
Een moment dat we nooit mogen vergeten
Peter was niet bang, voor niets en niemand. Daarmee heeft hij ontzettend veel weten te bereiken op het gebied van criminaliteitsbestrijding, maar ook zeer zeker op het gebied van relaties met mensen. Ook met hen die crimineel waren. Hij was zó geïnteresseerd in mensen, waardoor hij sommige criminelen ook echt wilde leren kennen. Echter, het niet bang zijn, heeft hem ook naar dat noodlottige moment gebracht… Het moment waarop heel Nederland in shock was… laat staan zijn familie, vrienden en collega’s.
Een intens verdrietig moment geschiedde. In ‘a split second’, zoals ze dat dan zeggen, werden talloze mensen diep geraakt. Een moment dat bij zal blijven voor iedereen die hem gekend heeft op welke manier dan ook. Maar bij dat moment mag het niet blijven. We mogen dat waar Peter voor stond niet naar een niveau laten zakken waar we waren vóórdat Peter zo op de bres sprong voor al die onopgeloste zaken. Maar zijn we in staat om Peter R. de Vries, het boegbeeld van gerechtigheid, in ere te houden?
Juist die diepe verbinding zorgt voor die gedrevenheid
Ik zou kunnen beginnen met op te noemen wat Peter allemaal gedaan heeft voor vele slachtoffers en daarmee voor ons Nederland. Maar het internet en social media staan er al mee volgeschreven. Ook de talkshows hebben de weken na deze vreselijke gebeurtenis al menigmaal Peter’s ongelooflijk goede daden besproken. Mensen hebben daardoor Peter pas echt leren kennen.
De editie van RTL Boulevard ter nagedachtenis aan Peter gaf ook een enorm goed beeld over wie hij nou eigenlijk was. En ik moet zeggen, ik wist ook niet dat Peter zo’n ontzettende lieve man was. Een zachte man die juist door de verbintenis met mensen zo vocht voor gerechtigheid. Juist door zijn diepe emoties wilde hij doen wat hij deed. Daarmee bracht hij een diepe verbinding tot stand met mensen en dat zorgde voor zijn gedrevenheid. Hij bracht die gedrevenheid stevig naar voren, maar achter die stevigheid stond echt een man op wie je kon bouwen. Een man die er echt voor je was, die voor je klaar stond en naar je wilde luisteren om zaken tot op de bodem uit te zoeken.
Deze daad doet niets met de dader
De man die Peter was, is voor iedereen nu wel duidelijk. Ook voor de mensen die ‘m irritant vonden als hij weer eens op televisie te zien was. Wat ik veel interessanter vind is die gerechtigheid waar Peter voor streed. Waarom moet die nog steeds zo gezocht worden? Hoe kan het dat er nog teveel mensen niet in staat zijn om respectvol met anderen om te gaan? Waarom is de onderwereld zo groot? Waar gaat het steeds weer mis ten koste van zoveel onschuldige mensen? Waarom geven de zogenaamde deskundigen het op, terwijl achteraf blijkt dat er bij verschillende zaken vrij simpele fouten zijn gemaakt, maar wel met grootse gevolgen?
Dat roekeloos mensen durven ombrengen zonder erbij stil te staan wat dat voor gevolgen heeft in het leven van de nabestaanden, dat is een fenomeen wat ik onbegrijpelijk vind. Dat is zo’n diep onrecht. Maar voor de dader is het waarschijnlijk niet meer dan even de vuilnis buiten zetten. Moet ook opgeruimd worden en daarna gaan we weer verder. Eén van de daders heeft toch een vriendin die zwanger is? Wat heeft hij gezegd tegen haar bij het huis verlaten? “Schat, ik ben zo terug! Ik kan wat later zijn!”. Hoe kan het? Duidelijk is wel: deze daad doet niets met de dader. Helemaal niets. Gewetenloos.
De maatschappij is ziek
Jazeker, de maatschappij is ziek. De mate van respect ten opzicht van elkaar is ver beneden peil. Dat blijkt uit verschillende dingen. Om er maar een paar te noemen:
HET KABINET
Denk maar eens aan het kabinet. Ik ben verre van geïnteresseerd in politiek vanwege het hoge gehalte ‘toneelspeltechnieken’. Maar zo af en toe kijk ik wel eens naar debatten. Ik vind het dan ongelooflijk welke woorden gekozen worden om iemand even duidelijk te maken dat je het er niet mee eens bent. Leuk om te zien, bijna lachwekkend, maar als je er dan bij stil staat dat het serieuze zaken zouden moeten zijn, dan vind ik het triest en verre van het voorbeeld geven van hoe je een gesprek constructief aangaat om iets met elkaar te bereiken.
Dat is één.
DIGITALISERING
De digitalisering heeft zijn invloed op de maatschappij als geheel, op kinderen, volwassenen de criminele wereld.
Invloed op de maatschappij
Ook allemaal heel leuk en handig die digitalisering, maar op het niveau van in gesprek gaan met elkaar, wordt elke echte verbinding teniet gedaan.
Het is lekker makkelijk om te roepen tegen de ander dat je ‘m een klootzak vindt of haar een kutwijf en vervolgens gewoon te verdwijnen door iets anders op je telefoon te gaan doen of wat dan ook te gaan doen. Of wat dacht je van het gebruiken van WhatsApp op het werk? De ongein vliegt je om de oren, vervolgens stelt iemand een serieus gerichte werkvraag in de groep, alsof anderen zo’n vluchtig bericht serieus tot zich nemen, waarna al weer snel een persoonlijk bericht kan verschijnen: “Beste collega’s, ik wil jullie mededelen dat gisteren mijn moeder is overleden”. Kijk er niet van op als er toch wel een uurtje even stilte is op de app, wat condoleances en vervolgens komt het volgend bericht alweer binnen over een geheel ander onderwerp. Wellicht weer ongein.
De aandacht voor elkaar wordt volledig uit elkaar gerukt.
Invloed op kinderen
En wat dacht je van kinderen onder elkaar? We hebben het er allemaal wel over: “Ze hebben alleen nog maar oog voor dat ding!”, zegt de buurvrouw. “Tja, je ontkomt er niet aan. Iedereen heeft zo’n ding zodra ze een jaar of 11 zijn. Moet ik dat mijn kind dan ontnemen?”, zegt de andere buurvrouw. En zo wordt de maatschappij meegezogen in de digitale wereld. Een wereld waar geen oog meer is voor elkaar, maar vooral voor het apparaat. Velen hebben niet door dat je vaak voor de gek wordt gehouden met bijvoorbeeld emoticons en zogenaamde leuke berichtjes. Zeker als je die persoon niet echt kent. En áls je elkaar dan een keer echt ziet, zal je vaak horen: “Goh, ik dacht dat hij heel anders was…”
De realiteit wordt uit ons leven gedreven, kinderen worden opgevoed met dat apparaat. Zo verliezen ze de wereld, de mensen en de natuur simpelweg uit het oog. Een bron voor verwarring en onbegrip. Het is immers een sociale vaardigheid die je moet leren als je echt in gesprek moet met iemand over iets wat je bijvoorbeeld dwarszit.
Maar als er nu via WhatsApp of een ander digitaal middel een bepaald gevoelig onderwerp wordt ‘besproken’ en dat leidt tot onbegrip, dan zijn de poppen aan het dansen! Onbegrip leidt tot frustratie. Frustratie leidt tot kwaadheid. Als je die kwaadheid niet in goede banen kan leiden, kunnen er gekke dingen gebeuren. Maar je kan het ook op Twitter gooien natuurlijk! Lekker eensgezind… Gelukkig zitten kinderen daar dan weer niet op en houden ze het meestal bij de leuke dingen zoals TikTok of Snapchat. Of… ze hebben ouders die hen emotioneel wat kunnen steunen. Toch? Of zijn ook zij al te ver opgezogen in het digitale wereldje?
Invloed op volwassenen
Tja, de volwassenen… De hele wereld draait momenteel grotendeels op digitale apparaten. De mensheid wordt meer en meer de kop ingedrukt. Supermarkten die gaan draaien op digitale betalingsmiddelen, banken die gesloten worden, scholen die steeds meer afhankelijk gaan worden van tablets en digitale borden, bedrijven die je al niet meer kan bellen, al onze navigatiesystemen waardoor ‘even de weg vragen’ er al bijna niet meer bij hoort… En zo kan je veel meer bedenken waardoor de digitalisering onze sociale vaardigheden laat verslappen. Al zou je het zelfs niet willen. Hoe je het ook bekijkt, het hoor en wederhoor vindt steeds minder plaats. En ik denk dat velen van ons niet beseffen wat dat voor invloed heeft op ons gedrag, onze normen en onze waarden…
Waarschijnlijk hebben 40-plussers over het algemeen m
eer sociale vaardigheden meegekregen dan die onder de 40. En met sociale vaardigheden bedoel ik dan het echt in gesprek gaan met de ander zonder het hulpmiddel WhatsApp, mail of andersoortig middel waarmee je je kan verstoppen. Dat was immers niet mogelijk voor, laten we zeggen, het jaar 2000. Daarna begon het digitale tijdperk zich razendsnel te ontwikkelen.
In de criminele wereld
Het ‘gewone volk’ heeft naast die negatieve invloed van de digitalisering er ook natuurlijk profijt van. Maar wie er echt profijt van heeft is de criminele wereld. Met dit digitale ‘vernuft’ kunnen we immers met gemak de hele wereld bereiken. De criminele wereld is daardoor een ongekend gevaar geworden waar je als leek liever niets van wil weten. De invloed van een doorgewinterde software-nerd kan catastrofaal zijn als het criminele plannen betreft. We horen er de laatste jaren genoeg over. De criminele wereld maakt dankbaar gebruik van deze digitale wereld. Vanuit de gevangenis worden er tegenwoordig opdrachten gegeven. Net zo makkelijk.
Dat is twee.
ALGEHEEL RESPECT
Algeheel respect. Respect in de wijk. Je buren. Respect voor leraren en leraressen van leerlingen. Of wat dacht je van respect voor hulpverleners? Respect in het verkeer. Iedereen weet vast wel een voorbeeld te bedenken waarbij respect ver te zoeken is. Waar komt al die frustratie toch vandaan? Waar zijn we met z’n allen zo boos over? We hebben toch alles? Of is het ‘m dat juist? Zijn we ons aan het vervelen? Of denken we ineens dat we overal recht op hebben wat we maar willen? En als we het niet krijgen, dan zorgen we er wel voor dat we het krijgen. Wat zegt dit over de toekomst?
Dat is drie. En daar wil ik het voor nu bij laten…
Waar staan we over een jaar?
Pas door er voor elkaar te zijn, naar elkaar om te kijken, belangstelling voor elkaar te hebben, elkaar met respect durven te vertellen wat ons dwarszit, waarbij de ander ook weer met respect reageert, pas dan zal onze maatschappij beter worden. Maar voorlopig zitten we in een landelijke maatschappij, als deze al niet wereldwijd is, waar veel te veel woede en wrok zit. Dat krijgen we er niet meer zomaar uit. Als we het op ons Nederlandje betrekken, dan vraagt dat om het herstructureren van sociale vaardigheden op scholen, in wijken, in gezinnen, op straat en heel veel verwerking van welke trauma’s dan ook. Crimineel word je immers niet zomaar…
Het zou wel beter kunnen worden, daar ben ik van overtuigd. Maar daar moeten we wel wat voor doen! Zo’n man als Peter droeg hier een aardig steentje aan bij. Hij was een goed voorbeeld van het beter maken van de wereld. En goed voorbeeld doet volgen. Wie volgt? Waar beginnen we? Hoe zorgen we ervoor dat we zo’n boegbeeld van gerechtigheid blijven eren?
Laten we maar eens kijken waar we over een jaar staan of er iets veranderd is aan onze systemen binnen de maatschappij… Laten we hopen dat degenen die in de positie zitten om het voorbeeld van Peter over te nemen om de maatschappij te verbeteren en mensen te omarmen waar het nodig is, dat ook doen! Maar ook iedereen die niet in die positie zit, kan elke dag aan iemand aandacht besteden en laten weten dat diegene op je kan rekenen! Da’s al een mooi begin!